วิธีอ่านกราฟ Performance Curve เพื่อเลือกปั๊มน้ำให้ได้ประสิทธิภาพสูงสุด

Performance Curve หรือกราฟแสดงสมรรถนะของปั๊มน้ำ คือเครื่องมือที่สำคัญที่สุดสำหรับวิศวกรและผู้ออกแบบระบบในการเลือกปั๊มน้ำให้เหมาะสมกับหน้างาน กราฟนี้เปรียบเสมือน "บัตรประชาชน" ของปั๊มแต่ละรุ่น ที่บอกคุณสมบัติและความสามารถทั้งหมด การทำความเข้าใจองค์ประกอบต่างๆ ในกราฟจะช่วยให้คุณเลือกปั๊มที่ทำงานได้อย่างเต็มประสิทธิภาพ ประหยัดพลังงาน และมีอายุการใช้งานยาวนาน

องค์ประกอบหลักบน Performance Curve

กราฟ Performance Curve จะแสดงความสัมพันธ์ของตัวแปรต่างๆ ที่สำคัญ ดังนี้:

1. อัตราการไหล (Flow Rate) และ แรงดัน (Head)

เป็นหัวใจหลักของกราฟ โดยแกนนอนจะแสดง **อัตราการไหล (Q)** ในหน่วย l/min หรือ m³/h และแกนตั้งจะแสดง **แรงดัน (H)** ในหน่วยเมตร (m) เส้นโค้งหลัก (Pump Curve) จะแสดงให้เห็นว่าที่อัตราการไหลค่าหนึ่ง ปั๊มจะสามารถสร้างแรงดันได้เท่าไหร่ โดยทั่วไป เมื่ออัตราการไหลเพิ่มขึ้น แรงดันจะลดลง

2. ประสิทธิภาพ (Efficiency - η)

เส้นประหรือเส้นโค้งที่ระบุเป็นเปอร์เซ็นต์ (%) แสดงถึงประสิทธิภาพในการแปลงพลังงานไฟฟ้าเป็นพลังงานของน้ำ จุดที่ให้ประสิทธิภาพสูงสุดเรียกว่า **Best Efficiency Point (BEP)** ซึ่งเป็นจุดที่ควรเลือกให้ปั๊มทำงานมากที่สุดเพื่อความประหยัดและยืดอายุการใช้งาน

3. กำลังที่ต้องการ (Power - P)

เส้นกราฟที่แสดงกำลังมอเตอร์ที่ปั๊มต้องการ ณ จุดทำงานต่างๆ ในหน่วยกิโลวัตต์ (kW) หรือแรงม้า (HP) ซึ่งจะช่วยในการเลือกขนาดมอเตอร์และประเมินค่าไฟฟ้า

4. ค่า NPSHr (Net Positive Suction Head Required)

เป็นค่าแรงดันขั้นต่ำที่ปั๊มต้องการทางด้านท่อดูดเพื่อป้องกันการเกิดคาวิเตชั่น (Cavitation) ผู้ออกแบบต้องแน่ใจว่าค่า NPSH ของระบบ (NPSHa) มีค่าสูงกว่า NPSHr ที่อ่านได้จากกราฟเสมอ

วิธีการใช้งาน Performance Curve

1. หาจุดใช้งาน (Duty Point): กำหนดอัตราการไหล (Q) และแรงดัน (H) ที่ระบบของคุณต้องการ
2. เลือกปั๊ม: หาปั๊มรุ่นที่มีเส้น Pump Curve วิ่งผ่านจุดใช้งานของคุณ
3. ตรวจสอบประสิทธิภาพ: ดูว่าจุดใช้งานนั้นอยู่ใกล้กับจุด BEP มากน้อยเพียงใด หากอยู่ใกล้แสดงว่าปั๊มรุ่นนั้นเหมาะสม
4. ตรวจสอบกำลังและ NPSHr: อ่านค่ากำลังมอเตอร์ที่ต้องการและค่า NPSHr ณ จุดใช้งานนั้นๆ เพื่อนำไปใช้ในการออกแบบระบบต่อไป